Một bài thực hành thiền để tìm thấy sự bình tĩnh trong thiên nhiên.
Thiền sư Thích Nhất Hạnh từng nói rằng:
“Bình yên ở khắp mọi nơi xung quanh chúng ta—trong thế giới và trong thiên nhiên—và bên trong chúng ta—trong cơ thể và trong tâm hồn chúng ta”.
“Việc học cách chạm đến sự bình yên này và tiếp cận nó bất cứ khi nào bạn cần sẽ mang lại niềm vui đích thực cho công việc và cuộc sống của bạn với tư cách là người kiến tạo sự thay đổi. Thiền định là một công cụ mạnh mẽ giúp bạn tiếp cận sự bình yên và niềm vui bên trong.”
“Thiền không phải để tránh né vấn đề hay chạy trốn khỏi khó khăn. Chúng ta không thực hành để trốn tránh. Chúng ta thực hành để có đủ sức mạnh để đối mặt với các vấn đề một cách hiệu quả. Để làm được điều này, chúng ta phải bình tĩnh, tươi mới và vững vàng. (…) Nếu bạn đủ bình tĩnh và tĩnh lặng, bạn có thể phản chiếu ngọn núi, bầu trời và mặt trăng chính xác như cách chúng vốn là”.
Bài thực hành sau đây đã được thực hiện bởi The Mindfulness Project, một sáng kiến có trụ sở tại London nhằm thúc đẩy phương pháp tiếp cận thiền chánh niệm (mindfulness meditation) theo hướng gần gũi với đời sống và dựa trên cơ sở khoa học. Bạn bắt đầu bằng cách tưởng tượng rằng cơ thể mình là một ngọn núi, sau đó được hướng dẫn hình dung các mùa khác nhau diễn ra trên bề mặt ngọn núi, đồng thời vẫn nhận thức rằng bên trong ngọn núi không bao giờ thay đổi. Đó là chốn an toàn bên trong ngọn núi và cơ thể bạn, một “ngôi nhà” nơi bạn luôn có thể trở về.
Nghe và thực hành theo lời dẫn tiếng anh tại đây.
Chọn tư thế ngồi khiến bạn cảm thấy vừa tỉnh táo và vừa thoải mái; có thể là ngồi trên ghế với hai chân đặt chắc chắn trên mặt đất, hoặc ngồi xếp bằng trên sàn, hoặc ngồi trên hai chân ở tư thế quỳ.
Bây giờ hãy nghĩ đến một ngọn núi; có thể là một ngọn núi mà bạn biết rõ; có thể là một ngọn núi mà bạn đã từng thấy qua hình ảnh; hoặc có thể chỉ là hình ảnh chung của một ngọn núi.
Cảm nhận phần giúp bạn trụ vững trong tư thế này, cảm nhận các điểm kết nối giữa cơ thể bạn với sàn nhà, đệm hoặc ghế. Cảm nhận thấy bạn đang bám chặt vào nơi này giống như ngọn núi bám chặt vào vị trí của nó trên mặt đất. Cảm nhận nền tảng rộng rãi và vững chắc trong tư thế của bạn, cũng như phần đất rộng thêng thang nơi chân núi…
Cảm nhận thấy cánh tay và các mặt ngoài cơ thể đại diện cho các cạnh của một ngọn núi - là phần bề mặt bên ngoài. Cảm nhận cột sống và phần thân của bạn giống như phần giữa của ngọn núi - ổn định và vững chắc. Cảm nhận đầu và cổ bạn giống như đỉnh núi. Từ từ thực sự cảm nhận được toàn thân bạn đại diện cho một trái núi - tròn đầy, bám chặt, nâng đỡ, cứng chắc, thanh lịch và hùng vĩ.
Hòa vào ngọn núi này như một thực thể hoàn chỉnh đang trải qua các mùa trong năm…
Hình dung tiết trời đang vào mùa thu. Tưởng tượng xem, mùa thu trên núi sẽ như thế nào, lá chuyển màu và rụng khỏi cây ra sao. Lác đác vài du khách đang sửa soạn rời đi. Rải rác vài cơn bão mùa thu quét qua ngọn núi, đôi khi có cả sấm sét. Sương mù ẩm ướt vào sáng sớm. Mùi lá cây đang mục ra trong đất. Đêm dài ra và ngày ngắn lại, động vật rủ nhau đi ngủ đông và di cư về nơi ấm áp hơn. Ngọn núi vẫn ở yên nơi này, vẫn chứng kiến và trải nghiệm những biến động trên bề mặt của mình, nhưng dường như không quá quan tâm đến nó. Ngọn núi cho phép những gì đang diễn ra chỉ đơn giản diễn ra.
Bây giờ, bạn hãy quay về nơi trung tâm của ngọn núi - sâu bên trong cơ thể bạn, một nơi không bị ảnh hưởng bởi những thay đổi trên bề mặt. Nơi đây vẫn ổn định, ấm áp và rộng rãi, như thể có một hang động an toàn, ấm cúng và đầy đủ ánh sáng ngay giữa trung tâm ngọn núi. Cảm nhận tính chất của nơi này cùng những cảm giác bạn có được khi trú ngụ ở đây. Đây là nơi chốn ổn định và an toàn nằm sâu trong bạn, mà không một sự kiện nào trong đời bạn có thể tác động hay gây ảnh hưởng tới nơi này.
Trời chuyển dần sang mùa đông. Tuyết bắt đầu rơi, băng đóng từng mảng dày trên sông và suối. Có những ngày trời âm u, nhiều cơn bão, lốc xoáy và tuyết lở kéo tới. Lại có những ngày trong lành, tươi sáng và tĩnh lặng, tuyết lấp lánh dưới ánh nắng mùa đông. Và sâu bên trong ngọn núi - sâu bên trong chính bạn, vẫn nguyên vẹn ở đó một nơi chốn tĩnh lặng nơi mùa đông bên ngoài không thể tác động tới. Một lần nữa, hãy lắng nghe và cảm nhận không gian tĩnh lặng này - một nơi không có bão tố, tuyết lở hay cái lạnh, một nơi chỉ có sự an toàn, tươi sáng và ấm áp để bạn yên tâm trú ẩn và nghỉ ngơi.
Từ từ cảm nhận rằng ngọn núi đang chuyển sang mùa xuân. Băng tan, những dòng suối lộ ra trong vắt. Mầm cây bắt đầu nhú lên, hoa cỏ bắt đầu bung nở, cây cối đâm chồi nảy lộc đón những chú chim từ phương Nam trở về. Vẫn lẻ tẻ vài cơn bão dư âm từ mùa đông, nhưng ngày đang dài ra và đêm dần ngắn lại. Sức sống mới đang trổ ra trên khắp ngọn núi. Và dù bất cứ điều gì diễn ra, một lần nữa, bạn hãy quay về nơi chốn bình yên sâu bên trong ngọn núi - một nơi mùa xuân bên ngoài không bao giờ chạm tới, một nơi an toàn, ấm áp và tươi sáng. Kết nối với nơi này và tập trung nghỉ ngơi ở đây, để bạn có thể hồi phục sức lực trước khi bước ra thế giới bên ngoài.
Cuối cùng, mùa xuân chuyển sang mùa hạ. Những ngày dài nóng nực và lười biếng. Cỏ cây xanh mướt và xum xuê. Đêm ngắn ngủi và ngày dài thật dài. Những chú chim mải miết chăm bầy con thơ. Thi thoảng cũng có vài cơn bão đi qua, dù không dữ dội như bão mùa đông. Bạn vẫn luôn biết rằng có một chốn an toàn, ấm áp và tươi sáng bên trong bạn - một nơi bạn có thể kết nối bất cứ lúc nào. Nơi này luôn sẵn sàng chào đón bạn trở về, nghỉ ngơi và an trú.
Hình dung hình ảnh ngọn núi dần dần mờ đi, nhưng vẫn giữ vững nhận thức về nơi vững chãi và an toàn luôn nằm bên trong chính bạn. Một nơi luôn sẵn sàng chào đón bạn trở về từ những xáo động của cuộc sống thường ngày. Trước khi kết thúc bài thiền, hãy cảm nhận xem cơ thể bạn đang kết nối với mặt đất như thế nào - cảm nhận sàn nha, chiếc ghế hoặc đệm ngồi đang tiếp xúc với bạn. Cảm nhận mình bám rễ vào một bề mặt vững chắc, cảm nhận sự nâng đỡ đó ngay ở đây và ngay lúc này.