3D Modelling dành cho cá nhân

Tổng quan

3D Modelling dành cho cá nhân là một quy trình trong bộ công cụ của Theory U ( Thuyết U là một phương pháp kiến tạo thay đổi dựa trên nhận thức (Awarness-based System Change) thúc đẩy sự chuyển hóa cá nhân và hệ thống).

Trong quy trình 3D Modelling, người tham gia tạo một mô hình 3D để thể hiện tình huống hiện tại của họ và những khả năng mới mẻ trong công việc và cuộc sống. Quá trình này gợi mở các câu hỏi từ bốn góc nhìn khác nhau, cho phép nhìn nhận và cảm nhận tương lai đang dần biểu hiện ra từ mọi góc độ (360 độ). Sức mạnh của thực hành này nằm ở việc người tham gia dựa vào đôi tay của mình, thay vì các cách suy nghĩ quen thuộc, để khám phá những hiểu biết mới.

Nguyên tắc

• Tạo một cái nhìn toàn cảnh từ bên ngoài về thách thức hiện tại để xác định các yếu tố trong hệ thống gây ra thách thức đó.
• Cảm nhận, khơi dậy và kích hoạt các khả năng tiềm ẩn.

Quy trình

Chuẩn bị

• Người tham gia: Thực hiện theo cặp đôi (một người là người tạo hình, một người là người đồng hành)
• Địa điểm: Mô hình 3D được khuyến khích thực hiện trực tiếp - offline. Dù vậy, quy trình vẫn có thể được thực hiện qua các buổi họp trực tuyến với những sự thích nghi & sáng tạo nhất định.
• Thời gian: Dành 30 phút cho quy trình với mỗi người tạo hình – tổng cộng là 60 phút. ‍
• Dụng cụ:‍
  • Bàn nhỏ cho phép hai người có thể di chuyển xung quanh mô hình và quan sát từ các phía khác nhau. Bạn cũng có thể xây dựng mô hình 3D đó trên một tấm bìa lớn hoặc một chiếc hộp bìa lớn.
  • Nhật ký hoặc giấy để ghi chép.
  • Bộ Dụng cụ Mô hình 3D cho mỗi cặp, bao gồm các vật dụng để đại diện cho các khía cạnh khác nhau của hệ thống. Khuyến khích sử dụng nguồn vật liệu bền vững, tái sử dụng từ những gì bạn đã có. Các ví dụ về các vật dụng bao gồm: dây ống với nhiều màu sắc khác nhau; các vật dụng dễ tìm thấy trong tự nhiên, chẳng hạn như quả thông, đá và cành cây; đất sét hoặc đất nặn; len, dây và các mảnh vải; các tượng nhỏ hoặc đồ chơi.
  • Một loạt các vật dụng khác nhau được sử dụng để biểu trưng cho các nhân tố, bộ phận của hệ thống. Bất kỳ thứ gì đều có thể được sử dụng để đại diện cho bất kỳ điều gì.

Bước 1: Định hướng (~5 phút)

• Giới thiệu về bản thân. Quyết định ai sẽ tạo ra mô hình và ai sẽ làm người đồng hành.
• Người tạo dựng mô hình sẽ truyền đạt những gì họ dự định tập trung vào trong tình huống hoặc hệ thống này.

Bước 2: Tạo mô hình biểu hiện tình trạng hiện tại (~10 phút)

• Người tạo mô hình bắt đầu mô tả những gì họ đang xây dựng trong khi đặt các vật thể vào vị trí. Nán lại một chút giữa mỗi lần đặt vật thể, tạo khoảng lặng để người đồng hành hiểu được những gì được sắp đặt & thêm vào mô hình cũng như mối quan hệ giữa các thành phần.
• Người đồng hành lắng nghe sâu sắc những điều người tạo mô hình chia sẻ.

Bước 3: Suy ngẫm từ Bốn Hướng (30–40 phút) 

Tập trung ở phía đông của mô hình trước tiên. Người đồng hành lần lượt đọc lớn từng câu hỏi trong bộ câu hỏi đầu tiên, lắng nghe sâu sắc các câu trả lời của người tạo mô hình. Sau đó, cả hai di chuyển sang phía tiếp theo của mô hình, đi theo thứ tự Đông - Nam - Tây - Bắc và tiếp tục trả lời bộ câu hỏi dưới đây tại hướng đứng tương ứng. Việc di chuyển đứng ở các hướng giúp người tạo hình trải nghiệm nhìn nhận thách thức của mình từ nhiều góc độ khác nhau.

Câu hỏi để người đồng hành đọc và ôm giữ không gian để người tạo mô hình trả lời:

ĐÔNG: Cảm xúc

‍Khi bạn nhìn mô hình của mình từ quan điểm về mặt cảm xúc, cảm giác và mối quan hệ, hãy dành một chút thời gian để mở rộng tất cả các giác quan và trái tim của bạn. Hãy tạm dừng ở góc nhìn phía Đông, bạn có thể nhắm mắt lại, hít thở; sau đó, mở mắt và trả lời các câu hỏi:

• Điều gì ở mô hình này đang tiếp thêm năng lượng cho bạn?
• Khi nhìn vào mô hình này, có cảm xúc nào khác xuất hiện? Hãy gọi tên nó. 
• Nếu cảm xúc này có thể nói, nó sẽ nói gì?

NAM: Sự thật

‍Bây giờ, hãy nhìn vào mô hình của bạn từ phía Nam, từ quan điểm của sự thật và hành động, hãy trả lời các câu hỏi:

• Những sự thật khó khăn nào cần được nói ra?
• Nếu trạng thái này thay đổi thì có thể có rủi ro gì?
• Nếu trạng thái này giữ nguyên thì có thể có rủi ro gì?

TÂY: Suy ngẫm

‍Bây giờ hãy nhìn vào mô hình này từ góc nhìn phía tây, từ góc độ suy ngẫm với trí tuệ và quan điểm, hãy trả lời các câu hỏi:

• Trạng thái này đang tiềm ẩn những giả định/ niềm tin nào?
• Nếu tình huống/trạng thái này được thiết kế để bạn học hỏi, nó đang muốn dạy bạn điều gì?

BẮC: Mục đích/Thực tại

‍Bây giờ hãy nhìn vào mô hình này từ góc nhìn phía bắc, từ góc độ nắm giữ Tổng thể, mục đích và thực tại, hãy trả lời các câu hỏi:

• Trong trạng thái của mô hình này, điều gì đang đi đến hồi kết hoặc muốn được chấm dứt?  Điều gì đang hình thành, hoặc muốn được sinh ra?
• Nếu mô hình này có thể nói, nó sẽ đưa ra lời khuyên nào cho bạn?

Bước 4: Điều chỉnh Mô hình 3D (~5 phút)

• Ở phần này, người tạo hình sẽ thêm, loại bỏ và sắp xếp lại các vật thể để mô hình đại diện tốt hơn cho tương lai mới mà người ấy muốn tạo ra.

‍Lời hướng dẫn (dành cho người đồng hành đọc)Dựa trên tất cả những gì bạn vừa cảm nhận trong phần trước, bây giờ hãy thay đổi mô hình để mô hình đó thể hiện tốt hơn tương lai đang muốn được biểu hiện và muốn được đưa vào thực tại thông qua bạn.  Bắt đầu với sự tĩnh lặng có chủ đích. Trong một hoặc hai phút, chỉ cần nhìn vào mô hình và đặt ý định trong tâm trí qua câu hỏi sau: Khả năng cao nhất trong tương lai đang cố gắng biểu hiện ra/ đang cố gắng xuất hiện? Tiếp đó, dành thời gian theo tốc độ của riêng mình, hãy điều chỉnh mô hình (thêm, bớt, sắp xếp, điều chỉnh vị trí và mối quan hệ giữa các vật thể) để mô hình thể hiện tốt hơn tương lai mới mà bạn muốn định hình.‍

‍

Bước 5: Kết thúc (~5 phút)

• Khi hoàn thành tất cả các bước trên, hãy dành ra vài phút tĩnh lặng.
• Người tạo hình dành vài phút trả lời câu hỏi: Bước đầu tiên bạn sẽ thực hiện để mang trạng thái tương lai mới này vào đời sống là gì?
• Nhẹ nhàng di chuyển mô hình đến một nơi an toàn, và khi đã sẵn sàng, tháo rời mô hình một cách cẩn thận.

Bước 6: Đổi vai

• Chuẩn bị không gian để có thể hoán đổi vai trò.
• Lặp lại quy trình.

Chú thích:

Tiến trình được tạm dịch bởi Phương Bùi, dựa trên tài liệu Quy trình 3D Modeling dành cho cá nhân từ trang u-school.org  Trong quá trình dịch thuật tài liệu này, Phương đã thêm các lời dẫn trước các câu hỏi để giúp người đồng hành dễ dàng ôm giữ không gian hỗ trợ tiến trình khám phá của người tạo mô hình. 

Nguồn tham khảo:

• Scharmer, Otto. 2018. Tinh hoa thuyết U, Chương 5. Oakland, CA: Berrett-Koehler.

• Công cụ này được chuyển thể từ Viện Ashland và Shadow Work® của Cliff Barry.

Ảnh minh họa:

Được chụp bởi các thành viên khóa Neo mình khi ta chơi vơi - tháng 10.2024 tại Vườn Xả. Xin cảm ơn đóng góp của các bạn.