Vốn là một người được nuôi dưỡng suốt 2 năm vừa qua trong các vòng tròn để tự xoay vần với các biến cố xảy ra trong cuộc sống, mình bắt đầu có nhiều tò mò về cách xây dựng, và đón vòng tròn của những người khởi xướng. Mình được trải nghiệm, được học về kiến thức nền tảng để tổ chức vòng tròn cho nhóm dưới 15 người, bất chợt mình tự hỏi: làm thế nào để vận dụng những thứ vừa học vào trong đời sống? Làm thế nào để niềm vui không chỉ reo lên khi mình được người khác host? Làm thế nào để mình không chỉ host ở những vòng tròn vô vị lợi như Vòng tròn bạn bè tối thứ 7, mà mình có thể host ngay cả ở nơi mình làm việc - nơi mà mình vẫn cho rằng người ta sẽ so bì nhau ở một vài khía cạnh nào đó (thời gian dành cho công việc, thu nhập...).

Mình bắt đầu quan sát bản thân, trong các nhóm tương tác nhỏ không có lãnh đạo, nhưng sẽ cần cùng nhau giải quyết công việc chung. Sẽ có một vài nhiệm vụ mà Sếp giao cho 1 nhóm cùng thực hiện. Mình quan sát vòng tròn của 7 người đồng đẳng về chức vụ, khác nhau về tuổi tác và cùng giới tính.

Lời mời gọi là cùng nhau đưa ra phương án chuẩn bị báo cáo cho đợt thẩm định Hồ sơ đánh giá năng lực. Đánh giá này được thực hiện bởi một cấp cao hơn, tạm gọi là đánh giá từ bên ngoài.

Mình tự xem mình là host và guardian (người bảo hộ), vừa đưa ra lời mời gọi, vừa ghi nhận các câu trả lời, vừa điều hướng khi có ý kiến xen ngang khi người khác đang nói, khiến cuộc thảo luận bị rẽ sang ngang và ý kiến của người đang nói dở không được tiếp tục hoặc được đi đến thống nhất.

Ồ, mình nhận ra mình cũng có sự phán xét, khi ý kiến của người khác khác với ý của mình. Mình nhận ra cái tôi của mình cũng lớn lắm. Sau buổi họp, mình ngồi lại, và nhận ra, đằng sau cái tôi to đùng, là tâm lý sợ bị phủ nhận, sợ tiếng nói của mình không có giá trị nếu có ý kiến nào đó đưa ra mọi người thấy hay và hợp lý hơn.

Ồ, mình nhận ra, khi mình mở lòng lắng nghe và ghi nhận ý kiến của người khác, mình cũng nhận lại được sự đồng tình, cổ vũ của người khác, vào một lúc khác, ngay trong buổi thảo luận đó. Đâu đó, mình thấy 2 con lắc dao động, tiến lại gần nhau. Lúc trước có thể chưa đồng tình, nhưng vẫn sẽ đồng thuận vào một lúc khác, thay vì ta cứ khư khư cho rằng chỉ mình là đúng.

Đâu đó, mình đã được thấy việc tôn trọng ý kiến, lựa chọn, tôn trọng tiến trình của mỗi người, thay vì bắt ai đó phải chạy nhanh cho kịp người khác. Khi mỗi cá nhân được lựa chọn làm theo cách của họ, miễn là có mục tiêu chung, một đích và thời hạn cần đến, mọi người đều tự giác hoàn thành phần của họ. Và có người về đích sớm cũng sẵn lòng chìa thêm một cánh tay, để đón người ở phía sau.

Khoảng cách tuổi, thế hệ, mình cũng nhìn thấy sự khác biệt trong ứng xử. Đâu đó, người lớn tuổi có phần ủy thác, mà đôi khi tạm gọi là “phó mặc” cho người trẻ. Nhưng mình cũng nhận ra, nếu người trẻ biết cách đặt câu hỏi, và cùng tìm cách giải quyết, sự “phó mặc” đó không phải là phó mặc hoàn toàn, mà có thể chuyển thành tham gia một phần, thay vì ấm ức “trẻ làm hết”. Thay vì ta nói A (người lớn) phải làm cái nọ, B (người ít tuổi hơn) phải làm cái kia, ta chuyển cách nói thành: Nếu B làm phần này, A có thể làm cùng B phần X không? Vì B tự thấy B không có kinh nghiệm ở phần X? Dù có thể miễn cưỡng, nhưng ít nhất B không phải ấm ức làm toàn bộ mà được chia sẻ một phần. Thực ra, không có công thức nào chung cho đối thoại. Phần này, mình thấm nhuần từ Giao tiếp trắc ẩn, nên áp dụng và may mắn deal thành công lần vừa rồi.

Mình cũng biết ơn chị Khuyên, ở vòng tròn “Con người toàn thể trong tổ chức” đã gọi tên giúp mình, đại ý rằng “đôi khi, người ta hay nói, khoảng cách thế hệ, tuổi tác. Nhưng thực ra, thế hệ, tuổi tác là sự ẩn dụ cho bối cảnh văn hóa, môi trường giáo dục của mỗi người trong khoảng thời gian họ lớn lên”.

Bản thu hoạch là mọi người cùng có một bản framework làm việc chung. Và người host kiêm guardian cũng không cần thu hoạch vì có thành viên trong vòng tròn chủ động làm việc đó.

Về 5 thỏa thuận không gian an toàn mình học từ Vòng tròn Coming Together:

1.      Tôn trọng, không phán xét – oh wow, tâm mình nổi sân bao nhiêu lần khi bị phản biện lại ý kiến, chính thỏa thuận này là điểm neo. Cũng là điểm neo khi mình lắng nghe các ý kiến trái chiều trong vòng tròn. Để mình học cách ghi nhận cái hay của từng ý kiến, thay vì chỉ đưa ra sự bảo vệ với ý kiến nào mình thích hơn.

2.      Lắng nghe với sự từ bi và trí tò mò (huhu, cái này mình vẫn tiếp tục phải rèn. Để biết cách hỏi thêm một chút nữa với những ý kiến trái chiều, thay vì vội vàng gạt ý kiến mà mình thấy chưa êm tai, chỉ vì họp nhanh còn đi về sớm, vội vàng để còn đi đến kết luận).

3.      Không đưa lời khuyên: Vòng tròn hôm nay không có lời khuyên nào đưa ra.

4.      Giữ bí mật: Yay, vòng tròn công việc hôm nay cũng không có điều gì nhạy cảm, riêng tư, bí mật.

5.      Tin vào tiến trình của mỗi người, và mỗi người sẽ có cách để tìm ra lời giải để phù hợp với phương pháp làm việc của họ. Yay, mình vẫn chờ sản phẩm ở deadline, để nhìn thấy hình hài của trí tuệ tập thể.

Vòng tròn lần này mình chưa có check in, check out. Phần này mình sẽ cần xem lại bài vở, hỏi thêm các anh chị vòng tròn doanh nghiệp, để làm sao check in, check out trông cho tự nhiên. Sau buổi làm việc nhóm, mình cũng ngồi xuống để tự nhìn lại nếu họp tiếp, mình sẽ làm gì với check in và check out? Chắc là: “hiện tại cô/chị/em có đang bận lắm không? Nếu có thể dành 30 phút để cùng thảo luận với nhau việc này, cô/chị/em cảm thấy thế nào? Hết 30 phút thảo luận, mình sẽ lại hỏi xem ai sẵn sàng ở lại, ai cần phải rời đi ngay?” Và cuối cùng check out là "Mọi người cảm thấy thế nào với bản kế hoạch cùng làm đến hết tuần này? Thực sự sẵn sàng chưa?"

Một thử nghiệm nho nhỏ của mình, để đầu tiên là quan sát phản ứng của mình ở vòng tròn công sở. Hóa ra, điều đầu tiên mà mình nhận ra, sau 2 năm ở trong vòng tròn chữa lành, chính là thái độ và tâm thế của mình, trước khi yêu cầu ai đó phải mang môi trường đến cho mình.

Bằng cách tự neo mình vào các thỏa thuận mình từng cùng mọi người gieo xuống ở vòng tròn tối thứ 7, mình tự tạo không gian cho mình và cho người khác.

Đưa vòng tròn vào doanh nghiệp, là chính mình - đứa con lớn từ vòng tròn, mang hương sắc, tinh thần của nhà mình đến góp chung với nhà các bạn. Mình cũng đưa cả Giao tiếp trắc ẩn và những điều học được từ khoá The Circle Way Essentials, để hỏi cái mình cần và cho cái mình có thể.

Mình vẫn còn sân si, vẫn còn nhiều lồi lõm, nhưng sẽ tiếp tục tinh thần vòng tròn và GTTA trong nơi mình làm việc. Có thể chưa mang được toàn bộ cấu trúc của Vòng tròn, nhưng sẽ nhớ để thực hành mỗi ngày.

‍